Na vingerafdruk kan asielzoeker weer naar huis
==============================================

NRC, 6 feb. 2007
Marjolein van Diggelen


De identiteit van asielzoekers wordt sinds vorige week gecontroleerd
met biometrie. De rijen zijn korter, maar niet iedereen is blij met de
vernieuwing.

Vier koppels wachten rustig bij het meldpunt Rotterdam Rijnmond van
het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Ze praten zachtjes. Een
voor een lopen ze naar een apparaat en leggen een vinger op een
scanner. Vervolgens verlaten ze het gebouw of gaan ze naar een van de
balies van het COA of de Vreemdelingenpolitie.

Veel van deze asielzoekers verblijven meer dan tien jaar in
Nederland. Wekelijks moeten ze zich melden. Vroeger gebeurde dat aan
de balie met een groene kaart die werd afgestempeld, tegenwoordig gaat
dat via biometrie. Hierbij wordt door het COA gekeken naar
vingerafdrukken. Biometrie is ook mogelijk met andere
lichaamskenmerken, zoals een iris- of gelaatsscan zijn.

Vorige week tekenden het COA, de Vreemdelingenpolitie en het
ministerie van Justitie een landelijke samenwerkingsovereenkomst over
de invoering van biometrische verificatie. De nieuwe techniek levert
veel voordelen op. Zo kan identiteitsfraude beter worden tegengegaan
en hoeven asielzoekers minder lang in de rij te staan.

De vreemdelingenopvang is een van de eerste sectoren in Nederland die
gebruik maakt van een biometrische toepassing. Alle 55 locaties van
het COA zijn uitgerust met een apparaat dat vingerafdrukken
scant. Nurten Albayrak-Temur, algemeen directeur van het COA, is
tevreden met de primeur, maar dat is volgens haar geen doel op zich.

Van iedereen die in Nederland asiel aanvraagt, wordt een vingerafdruk
afgenomen. De afdrukken worden bewaard in de landelijke database Basis
Voorziening Vreemdelingen (BVV), die toegankelijk is voor COA en
Vreemdelingenpolitie. Ook asielzoekers die al langer in Nederland
verblijven en die door het COA worden opgevangen, moesten opnieuw
vingerafdrukken laten afnemen.

Voorheen moesten asielzoekers zich elke week melden bij zowel de
Vreemdelingenpolitie als het COA. Aan de hand van pasfoto's werd
gekeken of de goede persoon aanwezig was. Nu krijgt iedere asielzoeker
een kaart met een persoonsgebonden nummer. De kaart wordt in de
biometrische toepassing bij een van de COA-meldpunten gestoken en de
asielzoeker moet een van de wijs- of middelvingers opleggen. Deze
vingerafdruk wordt gescand en vergeleken met de afdruk in de
database. Als de identiteit is vastgesteld verschijnt er een groen
vinkje op het scherm en de persoon mag weer naar huis. Als iemand nog
iets moet regelen dan wordt de pas ingenomen en verschijnt er een
bericht dat hij of zij naar de balie van het COA of de
Vreemdelingenpolitie moet gaan.

De nieuwe techniek lijkt voordelig voor asielzoekers, want ze hoeven
zich alleen nog te melden bij het COA en de rijen zijn korter. Toch
levert een kleine rondvraag bij het meldpunt Rotterdam Rijnmond
gemengde reacties op. De meeste asielzoekers zijn blij dat ze minder
lang hoeven te wachten, maar desalniettemin neemt de nieuwe toepassing
de ongemakken van de wekelijkse meldplicht niet weg. Ook zijn er
enkele asielzoekers die liever in de rij voor de balie staan. Door het
afnemen van vingerafdrukken voelen ze zich behandeld als
criminelen. Bij sommigen gaat er ook wel eens wat mis, als ze
bijvoorbeeld te langzaam hun vinger opleggen. Dan slikt het apparaat
de pas in. In zo'n geval moet iemand naar de balie, waar hij of zij
alsnog wordt gecontroleerd. Asielzoekers die om genetische redenen
slechte vingerafdrukken afgeven of die een aantal vingers missen,
worden ook direct aan de balie geholpen.  

Of het nieuwe systeem helemaal waterdicht is? Volgens hoogleraar
computerbeveiliging aan de Radboud Universiteit Nijmegen Bart Jacobs,
is het in principe een betrouwbaar systeem, maar fraude is nooit
helemaal uitgesloten. "Als iemand een kopje koffie drinkt, dan laat
hij een vingerafdruk achter. Die print kan er af worden gehaald en
over worden gebracht op een velletje siliconen. Daarmee kan alsnog
gefraudeerd worden. Maar met biometrie maak je het fraudeurs een stuk
moeilijker."  

Biometrie populair; De Europese Unie stelde in 2004 de opslag van een
gelaats- en vingerscan in de reisdocumenten verplicht. Dit moet
identiteitsfraude tegengaan. Vorig jaar kwam er een chip met
gelaatsscan en persoonsgegevens op het Nederlands paspoort. Biometrie
wordt sinds vorige week gebruikt bij alle meldpunten van het Centraal
Orgaan opvang asielzoekers (COA). Daartoe ondertekenden het COA, de
Vreemdelingenpolitie en het ministerie van Justitie vorige week een
samenwerkingsovereenkomst. Er zijn plannen om ook in het
gevangeniswezen biometrie te gaan gebruiken. Uit een steekproef van
het ministerie van Justitie bleek dat de identiteit van zeven procent
van de gevangenen niet klopt.