Vertrouw op het high-techpotlood
================================

Ingezonden brief, NRC, 3/10/07

In het hoofdartikel van 28 sept. geeft deze krant een reactie op het
rapport `Stemmen met Vertrouwen' dat de dag ervoor door onze commissie
aan de staatsecretaris aangeboden is. Over de voorgestelde nieuwe
wijze van stemmen schrijft de krant `een modernisering terug naar de
eeuw van Jules Verne' en `voor welk probleem is dit een
oplossing?'. Daaraan wordt de conclusie verbonden dat we ons
`vertrouwen voorlopig beter kunnen stellen in andere mensen. En in
potloden.' Omdat: `Maar al te vaak zijn automatiseringsprojecten van
de overheid uitgelopen op een deceptie.'

Wij kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat de schrijver van dit
hoofdartikel niet helemaal begrepen heeft waar het om draait. Het
hoofdartikel miskent niet alleen de reden van alle commotie rond
stemcomputers maar ook de belangrijkste aspecten van de door ons
voorgestelde nieuwe wijze van stemmen. Daarnaast bevat het storende
fouten en slordigheden, zoals het vermeende gebruik van ponskaarten in
onze stemwijze en het verwarren van mechanisering en automatisering.

We voelen ons genoodzaakt het voor de lezers van deze krant recht te
zetten. De stemcomputers zoals die tot nu toe gebruikt zijn, ontbreekt
het aan transparantie en controleerbaarheid: de kiezer drukt op een
knop en moet er vervolgens blind op vertrouwen dat de eigen keuze op
correcte wijze opgeslagen wordt in een elektronisch geheugen en ook
volgens de bedoeling bijdraagt aan het eindresultaat. De door ons
voorgestelde stemprinter maakt ook gebruik van computers maar op
zodanige wijze dat de kiezer een centrale positie heeft: de
stemprinter drukt de gemaakte keuze af op gewoon papier (en niet op
een ponskaart!) waarna de kiezer de afdruk zelf controleert en in een
stembus deponeert. Juist deze vorm van automatisering, waarbij de mens
centraal staat en de computer geheel ten dienste van de mens ingezet
wordt, mag met recht modern genoemd worden. Het is juist te wensen dat
de overheid vaker op een dergelijke wijze automatiseert.

Prof.dr. B.P.F. Jacobs
Mr. F. Korthals Altes
Adviescommissie inrichting verkiezingsproces