Ons Veiligheidscommunisme
=========================

Boekbespreking in wetenschapsbijlage "Kennis" van de
Volkskrant van 27/1/2007, door Michael Persson.

Bart Jacobs: De Menselijke Maat in ICT. www.cs.ru.nl/B.Jacobs/MM.
116 pag. Gratis. ISBN 978909021619 5

Vorige week besloot het kabinet dat alle gegevens over telefoon- en
e-mailverkeer anderhalf jaar moeten worden bewaard. Van elk gesprek of
mailtje wordt straks bewaard wie met wie heeft gecommuniceerd, wanneer
en waar vandaan. Want iedereen kan een toekomstige verdachte worden,
is het idee. En dan kun je als overheid die gegevens maar beter alvast
hebben.

Het is een Europese richtlijn, maar de Nederlanse plannen gaan een
stuk verder dan in andere landen, zoals Duitsland, Belgie en
Frankrijk. Die houden de gegevens minder lang vast, en bewaren de
locaties van mobiele telefoongesprekken niet. Kennelijk is in
Nederland het veiligheidsdenken verder doorgeschoten dan elders.
Of is er hier minder verzet tegen?

Daarover maakt Prof. dr. Bart Jacobs, hoogleraar computerbeveiliging
in Nijmegen en Eindhoven, zich zorgen. In zijn online-boek De
Menselijke Maat in ICT beschrijft hij de drang van de overheid onze
privacy in te perken door identiteitscontroles en de aanleg van
databanken, als een machtsstrijd tussen het collectief en het
individu.

`De huidige trend leidt tot een "veiligheidscommunisme" waarbij de
vermeende veiligheidsbelangen van het collectief de individuele
veiligheidsbelangen en daarvoor noodzakelijke privacy overstemmen. Dit
is vergelijkbaar met het communisme, dat ook de belangen van het
collecief boven die van het individu stelt, en daardoor niet
levensvatbaar bleek.'

Ferme woorden, die niet alleen slaan op het bewaren van
verkeersgegevens. In het informatieve boekwerkje passeren ook het
biometrische paspoort, slimme camera's, rfid's (kleine computerchips
die identificerende straling uitzenden) en bonuskaarten van de
supermarkt de revue.

Als de verzamelde gegevens worden gebruikt om burgers te profileren,
is er een kans dat onschuldigen met een bad profile worden
opgezadeld. Je echte identiteit is vervangen door een virtuele
identiteit. En dan kom je ineens het vliegtuig niet meer in.

Jacobs maakt duidelijk welke technieken een tegenwicht zouden kunnen
bieden aan de datadrang. Hij ziet decentralisatie als oplossing:
iedereen blijft eigenaar van zijn eigen gegevens. Ze worden alleen
prijsgegeven als de overheid ze nodig heeft.

Om zijn ideeen zo breed mogelijk te verspreiden, geeft Jacobs zijn
werk als pdf-bestand gratis via internet uit. Het gaat hem om
mindshare in plaats van marketshare. In de hoop dat meer mensen
snappen wat er aan de hand is.